فهرست مطالب

پژوهشنامه بازرگانی
پیاپی 55 (تابستان 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/07/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • ابوالفضل شاه آبادی، رقیه پوران صفحه 1

    ادبیات قدیم مهاجرت مغزها بیان می کند که مهاجرت مغزها بر رفاه و رشد اقتصادی کشورهای فرستنده اثر منفی دارد، در حالی که ادبیات جدید با معرفی کانا ل های غیر مستقیم اثر گذاری مهاجرت مغزها بر رشد اقتصادی (سرمایه انسانی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تجارت و وجوه ارسالی نیروی کار) احتمال تاثیر مثبت مهاجرت مغزها بر ر شد اقتصادی را مطرح کرده است. در این مقاله به بررسی اثر مهاجرت مغزها از طریق کانال های مستقیم و غیر مستقیم بر رشد اقتصادی ایران، با استفاده از سیستم معادلات همزمان و آمار مهاجرت مغزها به 1339 پرداخته ایم. - کشورهای گروه هفت طی دوره 1386 3 بیانگر آن است که؛ ضریب متغیر نرخ مهاجرت مغزها SLS نتایج برآورد مدل به روش در معادلات سرمایه انسانی، تجارت و وجوه ارسالی نیروی کار، مثبت و در معادلات سرمایه گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی ، منفی است . سرمایه انسانی، موجودیسرمایه فیزیکی، درجه بازبودن، سر مایه گذاری مستقیم خارجی، اثر متقابل وجوه ارسالی نیروی کار با متغیر موهومی انقلاب اسلامی و صادرات نفت اثر مثبت بر رشد اقتصادی ایران دارند. بطور کلی، مطابق نتایج تجربی اثر کل (خالص) مهاجرت مغزها بر رشد اقتصادی منفی است. این امر را می توان ناشی از سیاست های ناصحیح اقتصادی همچون تعیین نرخ دستوری ارز، دستمزد و بهره دانست که موجب انحراف نسبی قیمت عوامل و ایجاد شرایط دافعه مغز در ایران شده است. همچنین مطابق محاسبات انجام شده در این تحقیق، میانگین زیان خالص 1353 حدود چهار میلیون - هر فرد ماهر مهاجر بر تولید ناخالص داخلی ایران طی دوره 86 دلار در هر سال است.

  • محسن صادقی صفحه 47

    حمایت از اسرار تجاری به عنوان اطلاعاتی محرمانه و حاوی ارزش تجاری که موجب برتری یک تاجر بر سایر رقبای تجاری اش می گردد، از اهمیتی فراوان برخوردار است. با این حال، طبیعت خاص اسرارتجاری باعث شده است که حمایت حقوقی از آن برخلاف دیگر قالب های مالکیت فکری، چندان قوی و موثر نباشد؛ وانگهی گسترش فضای بدون مرز ناشیاز پدیده اینترنت، بر چالش های حمایت از اسرار تجاری افزوده است زیرا امکان نقض حق از سوی میلیون ها کاربر در بسترمبادلات الکترونیکی فراهم شده و نظارت قوی حقوقی بر آنها وجود ندارد. این چالش های حقوقی زمانی بیشتر می شود که صاحب این اسرار به عنوان زیاندیده با این سوال بزرگ روبرو است که در دعوا علیه یک نقض کننده خارجی، کدام دادگاه و مرجع، صلاحیت رسیدگی به دعوای الکترونیکی را دارد بخصوص آنکه در خصوص اسرار تجاری برخلاف علامت تجاری و اختراعات، مقررات متحدالشکل منطقه ای یا بین المللی وجود ندارد. برغم اهمیت موضوع، بحث تعیین مرجع صالح رسیدگی به دعاوی نقض مالکیت فکری از جمله اسرار تجاری در محیط دیجیتالی، در ادبیات حقوقی ما چندان مورد توجه قرار نگرفته است لذا این مقاله درصدد است تا با مطالعه تحلیلی و تطبیقی موضوع در چند سند بین المللی و جند کشور از جمله ایران، ادبیات جدیدی را در حوزه حقوق بین الملل خصوصی و مالکیت فکری در محیط دیجیتالی تولید کند.

    کلیدواژگان: اسرار تجاری، محیط دیجیتالی، کنوانسیون بروکسل، کنوانسیون لاه ه، وایپو، حقوق بین الملل خصوصی، مرجع صالح، حقوق ایران
  • سید امیر نجات، اکبر میرزاده، محمد شهبازی، مهدی جواهری کامل صفحه 75

    خصوصی سازی فرآیندی اجرایی، مالی و حقوقی است که دول ت ها در بسیاری از کشورها برای انجام اصلاحات در اقتصاد و نظام اداری کشور به اجرا در می آورند . طبق ادبیات خصوصی سازی، هدف خصوصی سازی در سه حوزه مالی، اقتصادی و اجتماعی - سیاسی شامل افزایش کارایی بنگاه ها، توزیع مناسب درآمد، کوچ کسازی دولت، توانمندسازی بخش خصوصی، گسترش بازار سرمایه، افزایش رقابت، تامین منافع مصرف کنندگان و... از طریق واگذاری مالکیت و مدیریت بنگاه های اقتصادی دولتی به بخش غیردولتی است. هدف و عامل اصلی آغاز کننده این پژوهش، بررسی تاثیر خصوصی سازی بر عملکرد شرکت های دولتی (عملکرد مالی، اقتصادی و اجتماعی –سیاسی) می باشد . در واقع تحقیق حاضر به دنبال ارزیابی اثر خصوصی سازی بر عملکرد شرکت های واگذار شده به بخشخصوصی می باشد. در این تحقیق کلیه شرکت های خصوصی شده از طریق بورس اوراق 1375 به عنوان جامعه آماری انتخاب شده و سپس از - بهادار تهران در طی سال های 1383 میان آنها 46 شرکت به عنوان نمونه آماری مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور بررسی تاثیر خصوصی سازی بر روی عملکرد شرکت ها، با توجه به شاخص های در نظر گرفته شده، عملکرد سه سال قبل و سه سال بعد از خصوصی سازی این شرکت ها با استفاده از آزمون زوجی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان م ی دهد که T-test میان عملکرد شرکت ها قبل از خصوصی سازی و عملکرد آنها بعد از خصوصی سازی تفاوت معناداری وجود ندارد و در واقع خصوصی سازی باعث بهبود عملکرد شرکت ها نشده است و حتی در بعضی از مواقع باعث کاهش سودآوری شرکت ها گشته است که دلیل این امر را می توان در سیاس تهای اشتباه اتخاذ شده در برنام ه های خصوصی سازی جستجو کرد.

    کلیدواژگان: خصوصی سازی، شرکت های دولتی، عملکرد، بورس تهران
  • وحید ناصحی فر، محمدرضا سعادت، ابوالفضل معصوم زاده زواره، محمد احمدی صفحه 109

    امروزه، یک شرکت قبل از تصمیم گیری در مورد گسترش فعالی تهای خود به خارج از مرزهای کشور باید درک روشنی از محیط بازاریابی بی ن المللی داشته باشد . طی دو دهه گذشته این محیط دستخوش تغییرات زیادی شده است . این تغییرات، فرص ت های جدید، مسایل و مشکلات بسیاری را برای شرکت ها بوجود آورده است . اقتصاد ، جهانی شده و تجارت و سرمایه گذاری جهانی، به سرعت در حال رشد است. بنابراین، شرکتی که علاقمند به ورود به بازارهای خارجی است باید درک درستی از نظام تجارت جهانی به دست آورد. به نظر می رسد این شرکت ها و موسسات برای اینکه بتوانند به بازارهای جهانی راه پیداکنند و از طرفی دیگر بتوانند بر موانع و محدودی تهای موجود در این بازارها غلبه کنند، نیاز به اطلاعات دقیق و به روز از بازار دارند . به منظور رفع این نیاز و توسعه فعالیت های شرکت های صادراتی، موسسات خدمات بازاریابی م یتوانند خدمات مفیدی را ارایه نمایند. به منظور شکل دهی و گسترش بیشتر موسسات ارایه دهنده خدمات بازاریابی، مقاله حاضر با انجام دو نظرسنجی جداگانه از مدیران موسسات مذکور و مشتریان آنها به بررسی راهکارهای حمایتی لازم از سوی نهادها و سازمان های دولتی پرداخته است. این مقاله، بر اساس مجموعه مطالعات، بررسی ها و استفاده از نظرات خبرگان بازاریابی کشور، چهار خرده نظام به منظور حمایت از موسسات خدمات بازاریابی ارایه داده است که عبارتند از: نظام قانون گزاری؛ نظام حمایت و پشتیبانی؛ نظام اطلاع رسانی و نظام نظارت و ارزیابی. حمایت های مورد نیاز این موسسات در شش دسته طبقه بندی شدند که عبارتند از : مشاوره ای، اطلاعاتی، حقوقی، پژوهشی، آموزشی و مالی.

    کلیدواژگان: حمایت موسسات، گسترش بازاریابی، تحقیقات بازاریابی، موسسات خدمات بازاریابی، تبلیغات
  • مهدی غضنفری، سمیرا ملک محمدی، سمیه علیزاده، مهدی فتح الله صفحه 151

    داده کاوی یکی از تکنیک های جدید برای کاویدن الگوها و روندها با توجه به داده های مشتریان است که سبب بهبود ارتباط با مشتری می شود و از ابزارهای مطرح در مدیریت ارتباط با مشتری است. بخشبندی شیوه ای برای شناخت مشتری و شکستن کل جمعیت مشتریان به گروه های کوچکتر است. هدف این تحقیق ارایه مدلی برای بخشبندی کشورها صادرات (Monetary) و ارزش پولی (Frequency) تکرار ،(Recency) براساس تازگی میوه های خوراکی از کشور جمهوری اسلامی ایران به سایر کشورها در طول یازده سال و Kmeans) 1384-1374) است. پس از محاسبه متغیرها، با استفاده الگوریتمهای خوشهبندی) کشورها خوشهبندی شده اند و نتایج این خوشهبندی ه ا از نظر کیفیت بر (Fuzzy Kmeans اساس سه معیار مختلف سنج یده شده است . با استفاده از هرم ارزش مشتری و درخت تصمیم گیری خوشه ها تحلیل و به چهار گروه اصلی تقسیم شده اند : مشتریان وفادار، مشتریان فعال، مشتریان جدید و مشتریان غیر فعال. در پایان سیاست های مرتبط با مدیریت ارتباط با مشتری برای هر بخش مطرح شده است.

    کلیدواژگان: بخشبندی مشتریان، مدیریت ارتباط با مشتری، داده کاوی
  • علیرضا کازرونی، مجید فشاری صفحه 183

    هدف اصلی این مطالعه بررسی رابطه بلندمدت بین صادرات کالاهای صنعتی و شاخص 1352 می باشد . در این راستا، متغیر - کیفیت زیست محیطی در ایران طی سال های 1385 انتشار گاز دی اکسید کربن به عنوان شاخصی برای کیفیت محیط زیست در ایران در نظر گرفته شده و از روش همانباشتگی خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی برای بررسی رابطه بلندمدت بین متغیرهای مدل استفاده شده است. نتایج تخمین مدل بیانگر این است که رابطه تعادلی بلندمدت بین متغیرهای صادرات کالاهای صنعتی و شاخص آلودگی هوا برقرار بوده و متغیرهای صادرات کالاهای صنعتی، تولید ناخالص داخلی و تراکم جمعیت تاثیر مثبت و معنیدار بر میزان انتشار گاز دی اکسید کربن زیست دارند. در نهایت، یافته های حاصل از این مطالعه نشان میدهد که تاثیر متغیر صادرات کالاهای صنعتی بر انتشار گاز دی اکسید کربن مثبت و لیکن به مراتب کمتر از سایر متغیرها میباشد.

    کلیدواژگان: ایران، صادرات کالاهای صنعتی، کیفیت زیست محیطی، ARDL
  • حسین مهرابی بشرآبادی، اکرم نشاط صفحه 213

    کاهش صادرات نفتی و تلاش برای جایگزین کردن محصولات غیرنفتی از اولویتهای بخش صادرات محسوب میشود. صادرات محصولات کشاورزی نقش عمدهای در صادرات غیرنفتی دارد و در بین آنها پسته دارای اهمیت ویژهای می باشد . در این مطالعه به منظور بررسی جایگاه پسته صادراتی ایران از شاخص مزیت نسبی آشکار شده 1 استفاده شد . نتایج نشان میدهد که هر چند ایران در صادرات این محصول دارای مزیت نسبی است، اما رشد این شاخص طی دوره مورد بررسی منفی بوده است . هدف بعدی تحقیق، تعیین بازارهای هدف و الویتبندی آنها است تا با ارایه فهرستی از بازارهای هدف بالقوه، و توجه به صادرات هدفمند، پسته ایران جایگاه صادراتی خود را در قبال رقبای عمده در جهان تثبیت کند. در ادامه به منظور بررسی عوامل موثر بر مزیت نسبی صادرات ی پسته ایران از تحلیل 1961 استفاده شد. - سریهای زمانی و الگوی خودرگرسیون برداری 2برای دوره زمانی 2006 برآورد مدل نشان داد نرخ ارز، میزان تولید داخلی و قیمت جهانی صادرات پسته دارای تاثیرمثبت و میزان تولید رقبا، قیمت صادرات پسته ایران و نوسانات تولید (سالآوری) دارای تاثیر منفی بر مزیت نسبی صادراتی این محصول بوده است.

    کلیدواژگان: پسته، ایران، صادرات، var
  • فریبا لطیفی، نوشین مومن کاشانی صفحه 235

    موفقیت در تجارت الکترونیکی به عوامل زیادی بستگی دارد که یکی از مهمترین آنها، اعتماد است. پژوهش ها نشان می دهند نبود اعتماد، از موانع اصلی موفقیت فروشندگان الکترونیکی و مهمترین عامل بازدارنده برای مشارکت مشتریان در تجارت الکترونیکی است . از این رو، ایجاد اعتماد در مشتریان، یکی از موضوعات چالش برانگیز برای فعالان در حوزه تجارت الکترونیکی محسوب می شود . از طرفی، اعتماد مشتری ان، خود متاثر از عوامل گوناگونی است. در این مطالعه ضمن تبیین اهمیت اعتماد مشتریان در تجارت الکترونیکی، بر سطح دانش مشتری نسبت به کاربری اطلاعات و » و « تجربه خرید اینترنتی » دو عامل از بین عوامل موثر بر اعتماد الکترونیکی، تمرکز شده اس ت و با « مکانیزم های ایجاد امنیت انجام مطالعه میدانی اثر این عوامل بر اعتماد مشتریان ایرانی به صورت تجربی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. نتایج مطالعه نشان می دهد که هر دو عامل مذکور، بر سطح اعتماد مشتریان ایرانی موثر می باشد.

    کلیدواژگان: اعتماد الکترونیکی، اعتماد برخط، تجارت الکترونیکی
|
  • Page 1

    Traditional literatures of brain drain stress its negative impact on the welfare and growth of sending economies, while new literatures introduce the possibility of brain gain through several channels (human capital, foreign direct investment (FDI), trade linkages and remittances). Thus, in this research we investigated the Brain Drain effect on economic growth of Iran, through studying direct and indirect channels of Brain Drain on economic growth, by using the system of simultaneous equations and Brain Drain data to G7 countries during 1339-1386. The estimation results with 3SLS method, say that: The coefficient of Brain Drain rate in human capital, labor force remittances and trade equations is positive, and in foreign direct investment and economic growth equations is negative. Human capital, physical capital stock, openness, FDI, the cross section effect between remittances and dummy variable of Islamic Revolution and oil exports have positive and significant effect on economic growth of Iran. Totally, the total (net) Brain Drain effect on economic growth of Iran is negative. This result can arise from wrong economic policies, for example; determination of grammatical rate of exchange, wage and interest. This operative due to relativerefraction of factors price and push effect in Iran. Also, according to computations of this paper average of the net loss of per human capital migrant on Iran's GDP is about 4 million dollars.

    Keywords: ECONOMIC GROWTH, BRAIN DRAIN, HUMAN CAPITAL, FOREIGN DIRECT INVESTMENT (FDI), TRADE, REMITTANCES, SIMULTANEOUS EQUATIONS
  • Page 47

    Trade secrets, as confidential information and containing commercial importance, cause the privilege of a merchant to the other competitors. However, because of the special nature of trade secrets, this protection is not powerful and efficient. In addition, the development of internet environment has increased the challenges of this protection because it has provided the possibility of right infringement by millions of users in electronic environment; furthermore, there is not efficient legal control in this environment. The further challenge of this issue is that the trade secret owner do not sometimes know competent forum for taking an action against infringer. In spite of trademark and patent, there is no regional uniform provision for jurisdiction on trade secret disputes at regional or international levels. Therefore, this article constitutes the survey of these challenges and the analytic-comparative study on certain international conventions and some legal systems such as Iranian Law.

    Keywords: TRADE SECRETS, DIGITAL ENVIRONMENT, BRUSSELS CONVENTION, HAGUE CONVENTION, WIPO, PRIVATE INTERNATIONAL LAW, COMPETENT FORUM, IRANIAN LAW
  • Page 75

    Privatization is excutive, financial and legal process that governments in many countries implement for reforming the economy and administrative system. According to privatization literature, purpose of privatization in three domains of financial, economics and socio-political contain increase institutions efficency, accurate income distribution, government downsizing, private sector empowerment, capital market development, increasing competition, ensuring consumer interests and etc by transterring ownership and government corporates management to nongovernment sector. The major goal of this research is investigating the effect of privatization on state-owned corporate performance(financial, economics and socio-political performance). In fact, this research tries to assess privatization effect on transferred corporate performance to private sector. In this research, total privatized corporations by Tehran Stock Exchang during 1375-1383 were selected as a statistical community and then 46 corporate among them investigated as a sample. For investigating privatization effect on corporate performance, in respect to considered measures, performance of three years before privatization and performance of three years after privatization by Couple T-Test are investigated. Result of hypothesises test indicate that there was not significant difference between corporate performance before and after privatization and in fact, privatization did not lead to corporate performance improvement and even in some cases lead to reducing corporate profatibility. The reason for this result is mistaken policies in privatization programs.

    Keywords: PRIVATIZATION, STATE, OWNED CORPORATE PERFORMANCE, TEHRAN STOCK EXCHANGE
  • Page 109

    Nowadays, before deciding to expand their market to other countries, companies must understand international environment. In last two decades, the environment encountered a lot of changes that make problems and prepare opportunities for business. International trade and global investment is growing fast. Thus the companies interested to enter international markets, must have a real understanding of international trade system. It seems that the companies who want to penetrate global markets and pass boundaries, need updated exact information about the markets. There are “Marketing Services Incorporations” that fulfill these needs and help the companies extend their markets and activities. In order to create and expand the Marketing Services Incorporations, this paper made two distinct surveys, asking marketing services’ executive managers and customers to find the needs that must be supported by public sectors and activities that must be done by governmental trade organizations. Based on prior studies, investigations and experts’ opinion, this paper presents four subsystems to support marketing services agencies including law-making systems, support systems, informing systems and “Monitoring-Assessment” systems. Required support for these institutions were classified in six categories that Include: counseling, information, legal, research, educational and financial.

    Keywords: SUPPORTING AGENCIES, EXPANDING MARKETING, MARKETING RESEARCHES, MARKETING SERVICE AGENCIES, ADVERTISEMENT
  • Page 151

    Data mining is a powerful new technique to help companies mining the patterns and trends in their customers’ data, then to drive improved customer relationships, and it is one of well-known tools given to customer relationship management (CRM). Segmentation is the method of knowing the customers and partitioning a population of customers into smaller groups. The goal of this paper is developing a novel country segmentation methodology based on Recency (R), Frequency (F) and Monetary value (M) variables of Edible Fruits export from Islamic Republic of Iran to other countries during 11 years (1995-2005). After the variables are calculated, clustering methods (K-means and fuzzy K-means) are used to segment countries and compare the results of these methods by three different criteria. By using customer pyramid and decision tree, clusters are classified into four tiers: Loyal customer, Active customer, New customer and Inactive customer. Consequently, the data are used to analyze the relative profitability of each customer cluster and the proper CRM strategy is determined for them.

    Keywords: FOREIGN TRADE, CUSTOMER, FRUIT, EXPORT
  • Page 183

    The main objective of this study is to investigate the long-run relationship between industrial exports and environment quality index for Iran over the period of 1973-2006. In this study, the CO2 emission represents the environmental quality. The main model of this study has been estimated by using of ARDL co-integrating technique. The empirical results of model indicate that there is a long-run relationship between industrial exports and CO2 emission. Moreover, the variables of industrial exports, GDP and population density have positive and significant effects on the CO2 emission. The main results of this study show that the impact of industrial exports on the CO2 emission is less than that of the other variables.

    Keywords: IRAN, ENVIRONMENTAL QUALITY, ARDL TECHNIQUE, INDUSTRIAL EXPORTS
  • Page 213

    Export of agricultural products has an important role in non-oil exports. Pistachio is an important production. In this study, Revaled Comparative Advantage (RCA) is used for surveying the place of exports of Iran. Results showed that Iran has comparative advantage in export of pistachio, but; growth of this index is being negative in these years. The next aim of this research is defining target markets and ranking of them until pistachio of Iran establishes its place in the world with showing the list of potential target markets and also with notice to purposeful export. Analysis of time series and model of Vector Autoregressive is used during 1961-2006 for survey of effective factors on comparative advantage of pistachio exports in Iran. Assessment of the model showed that exchange rate, amount of domestic product and world price has positive effect and amount of product of other producers, export price of Iran and product vacillation has negative effects on comparative advantage.

    Keywords: PISTACHIO, IRAN, RCA, TARGET MARKETS, VAR
  • Page 235

    Success of an e-business rests on many factors. One of the important contributors is trust. Online trust is one of the key obstacles to vendors succeeding on the internet medium; a lack of trust is likely to discourage online consumers from participating in e-commerce. Thus, building trust among customers is one of the challenging issues for on-line service providers. On the other hand, trust, itself is influenced by many factors. This study elaborates on the importance of customer trust in ecommerce. Among the factors affecting e-trust, this study focuses on two factors: "internet shopping experience" and "level of customer knowledge of information usage and security mechanisms". An experimental study has been conduced in the Iranian e-market. Findings of the study confirm the impacts of both of the above factors on the level of Iranian e-customers trust.

    Keywords: E, COMMERCE, ONLINE TRUST, TRUST, ELECTRONIC TRUST, B2C